Jubilejní X. Stonavský Skok přes kůži

Obec Stonava si znovu připomněla svou bohatou hornickou minulost tradičním Skokem přes kůži. Tento slavnostní obřad, který se konal již podesáté, navazuje na historické hornické tradice a je příležitostí pro setkání bývalých i současných horníků, jejich rodin a přátel.

Akci zorganizoval Stonavský spolek krojovaných horníků ve spolupráci s obcí Stonava.

Milan Malich, předseda Spolku krojovaných horníků při obci Stonava: „Stonava je hornická obec a spolek zde funguje už 110 let. Rozhodli jsme se, že bychom měli pokračovat i v tradici Skoku přes kůži.“

Tomáš Wawrzyk (ANO), starosta obce Stonava: „Je to jedna z mála tradic, která zde historicky přetrvává, a proto ji jako hornická obec chceme udržet.“

Ondřej Feber (ANO), senátor a místostarosta Stonavy: „Před deseti lety jsme slavili 100 let kroužku krojovaných horníků ve Stonavě. To nás inspirovalo k tomu, abychom si hornické tradice připomínali jiným způsobem, například i s manželkami, tedy něčím takovým, jako je Skok přes kůži.“

Celou ceremonii vedl zkušený kantor Josef Grim, který již dlouhá léta udržuje a předává hornické tradice dál.

Josef Grim, kantor: „Kdo to nezažil, může si myslet, že jde o nějakou hornickou pivní sešlost, ale to není pravda. Je to starobylý hornický zvyk. Atmosféra je sice velmi uvolněná, ale zároveň řízená pevnými pravidly pivního zákona.“

Celý skok řídí slavné, vysoké a neomylné prezidium, které má k dispozici slavné a vysoké adláty, slavného a vysokého nadlišáka, slavná contraria, slavného kantora se svou smečkou a pivní policii. Ta dohlíží, aby celůvky s pivní mastí nebyly prázdné. Celá akce se tak nesla v duchu plném rituálů, z nichž nejvýznamnější byl samotný Skok přes kůži, při němž jsou noví adepti přijímáni mezi horníky. Tentokrát mezi ně vstoupili také dva členové Spolku krojovaných horníků, otec a syn Josef a Damián Lukoszovi.

Damián Lukosz, účastník skoku: „Je důležité udržovat tradice. Hornictví u nás v podstatě končí, takže si myslím, že nějaká mladá krev se hodí.“

Josef Lukosz, účastník skoku: „Jsem rád, že se nám tato možnost naskytla. V naší rodině byla vždy hornická tradice, ať už s ohledem na dědu, otce, a nyní se ji snažíme udržovat i tímto způsobem.“

Do cechu hornického byli slavnostně přijati také zástupci zahraničních delegací.

Ludmiła Skrzypiec, účastnice skoku, Rybnik, Polsko: „Byl to fantastický zážitek. Často jezdím na slovenské akce, na Salamandrové dny v Banské Štiavnici, na vinobraní v Pezinoku a ve Stonavě jsem podruhé. Loni skákala přes kůži má kolegyně, letos já, je to super.“

Robo Vagač, účastník skoku, Pezinok, Slovensko: „Nechtěl bych, aby to znělo jako klišé, ale velmi si toho vážím. Stonava je jedním z center hornictví a to, že jsem mohl skákat, je pro mě čest.“

Štefan Granec, předseda Malokarpatského banického spolku, Pezinok, Slovensko: „Se Stonavou spolupracujeme už od roku 2006, kdy jsme tu byli poprvé. Od té doby se setkáváme velmi často. Spolupráce je skvělá.“

Jednou z významných částí celého programu je tzv. Salamandr – smuteční vzpomínka na všechny horníky, kteří během své práce položili život.

Milan Kupka, člen smečky: „Můj otec tragicky zahynul na Dole Gabriela v roce 1956. Když hraji, snažím se na to nemyslet. Sál je naprosto potichu, vysoké a neomylné prezidium mluví a já do toho hraji tu známou písničku. Někdy mám slzy na krajíčku a bojím se, jestli to vůbec dohrají. Ale naštěstí se to vždy podaří.“

Na Stonavském skoku jsou celkem tři tablice, které v průběhu akce mezi sebou soutěží v různých disciplínách o hlavní cenu „Buřt starosty“.

Josef Kasper, vysoké a neomylné prezidium: „Každopádně Stonavský skok beru jako asi nejlepší, především díky přístupu lidí. Chodí sem lidé, kteří opravdu chtějí být součástí této tradice. Stonava je poslední vesnicí s černouhelným hornictvím, které brzy skončí, ale tradice zde zůstanou. A jsem velice rád, že jsem u toho.“

Roman Sikora, generální ředitel OKD: „Jsem velmi rád a vážím si toho, že obec Stonava udržuje společně s OKD tuto hornickou tradici, která se ve střední Evropě pěstuje už více než dvě stě let. Obec i šachta jsou pokračovateli této tradice. Chci, aby se tradice zachovaly i do budoucna, až jednou skončí aktivní těžba.“

Tomáš Wawrzyk (ANO), starosta obce Stonava: „Ke Stonavě jako hornické obci Skok přes kůži patří, a proto se budeme snažit tuto tradici zachovat. Uděláme vše pro to, aby se nám to dařilo co nejdéle i pro budoucí generace.“

---

50. Zjazd Gwiaździsty polskich szkół w RC

Przed zawodami najpierw odwiedziliśmy polską szkołę w Suchej Górnej, gdzie większość absolwentów ze Stonawy kontynuuje naukę. Wielu z nich brało już udział w tych zawodach, zajmując punktowane, a nawet medalowe miejsca. Również w tym roku zaliczyli kilka treningów.

ankieta, uczestnicy Zjazdów Gwiaździstych: „Przygotowywałam sie w Alpach i w Istebnej.” „Z rodzicami byłem w Istebnej i również byłem na kursie narciarskim. Jaki był twoj najlepszy wynik na Zjeździe Gwiaźdistym? Byłem trzeci, w trzeciej klasie.” „Bardzo lubię narty i lubię też uczestniczyć w zawodach narciarskich.”

Ewa Folwarczna, nauczycielka WF w PSP Sucha Górna: „Uczniowie byli na kursie narciarskim, były to klasy 6.,7.,i 8. i tam oczywiście trenowaliśmy tak styl, jak też przygotowanie do zawodów ewentualnie, kto weźmie udział, zobaczymy, jak to wyjdzie.”

Od kilku lat Zjazd Gwiaździsty, organizowany przez Macierz Szkolną zrzeszoną w Kongresie Polaków w RC, odbywa się na Złotym Groniu w Istebnej. To są nie tylko prestiżowe zawody, to także zabawa dla dzieci na świeżym powietrzu oraz spotkanie towarzyskie dla rodziców i dziadków, którzy od lat zjeżdżają się tu ze wszystkich stron Zaolzia, aby pokibicować swoim pociechom.

Rywalizacja przebiegała w pięciu kategoriach wiekowych, dostarczając wielu emocji. W slalomie o miejscu na podium decydowały nieraz ułamki sekundy. W tych zawodach startują również członkowie klubów narciarskich.

Biegi narciarskie odbywały się dotąd na Kubalonce. W ostatniej chwili przeniesiono je również na Złoty Groń. Powodem była organizacja Pucharu Polski w Biegach Narciarskich, który został przeniesiony z Karkonoszy na Kubalonkę. Tu organizatorów mile zaskoczyła liczna grupa biegaczy starszej kategorii. Dla przedszkolaków były to natomiast pierwsze prawdziwe zawody.

Na próżno szukaliśmy naszych zawodników ze szkół w Stonawie i Suchej Górnej – epidemia grypy pokrzyżowała plany. Łącznie zgłoszono 350 zawodników, lecz nie wszyscy mogli stanąć na starcie, choć bardzo się przygotowywali nawet w sali gimnastycznej.

ankieta, narciarze PSP Stonawa: „Ja wyjeżdżam w góry i jeżdżę tam z mamą i bratem i udaje mi się.” „W tym roku jeździłem we Włoszech.” „Nie zgłosiłem się do zawodów, bo to jeszcze dobrze nie umiem.”

Wanda Grudzińska, nauczycielka WF w PSP Stonawa: „W zeszłym roku Zjazd Gwiaździsty nie odbył się z powodu braku śniegu, ale dwa lata temu Marek Tyrlik odniosł wielki sukces i zdobył 4. miejsce. W tym roku zobaczymy, bo sie rozchorował, ale być może się pojawi, zobaczymy.“

W 50. Zjeździe Gwiaździstym miejsca na podium zajmowali uczniowie innych szkół. Jednak nic straconego – Zjazdy będą odbywać się do końca świata i jeszcze o jeden dzień dłużej. Tak przynajmniej zapewniali organizatorzy.

---